در زیر هر یک از منافذ پوست انسان غدد چربی تحت عنوان غدد سباسه (sebaceous glands) وجود دارند که نوعی چربی به نام سبوم (sebum) یا همان چربی طبیعی پوست را تولید میکنند. این چربیها سبب جلوگیری از خشکی پوست و مرطوب ماندن آن خواهند شد. البته، در برخی از افراد غدد سباسه بیش از اندازه روغن سبوم تولید میکنند که در این شرایط، گفته میشود فرد “پوست چرب” دارد یا پوستش چرب شده است.
علائم پوست چرب عبارتند از:
- تعداد بالای جوش و آکنه
- وجود منافذ بزرگ بر روی بینی، چانه و پیشانی و ضخیم شدن پوشش های منافذ
- براقیت و درخشش بودن غیرطبیعی پوست
- چندین بار در روز باید صورت خود را بشویید
- پوست سبوم (چربی طبیعی ) زیادی تولید می کند
- آرایش شما لغزنده و دچار ریزش می شود به دلیل تداخل با چربی پوست
عوامل ایجاد کننده چربی پوست :
اما سوال پیش میآید که چرا پوست بعضی افراد بیش از حد مورد نیاز چربی تولید میکند؟
به طورکلی عوامل زیر را میتوان علل چربی پوست دانست:
- ژنتیک: سایز منافذ ارتباط مستقیمی با ترشح چربی از پوست دارد. سایز منافذ میتواند متاثر از وراثت باشد.
- هورمونهایی از قبیل آندروژنها و هورمون رشد: افزایش سطح هورمون تستوسترون هم در زنان و هم در مردان میتواند سبب افزایش ترشح چربی شود. افزایش هورمون رشد نیز میتواند سبب افزایش ترشح سبوم شود، به همین سبب افراد در دوران نوجوانی پوست چربتر و مستعد آکنه دارند.
- استرس: هورمونهای استرس از جمله corticotropin-releasing hormone یا CRH با اتصال به غدد چربی، سبب افزایش ترشح چربی میشوند.
- رطوبت و هوای گرم: زندگی در محیطهای مرطوب و گرمسیری در مقایسه با محیطهای خشک احتمال تولید چربی بیشتر بر روی پوست را به همراه دارد. این تفاوت در فصل تابستان و زمستان نیز قابل مشاهده است.
- شستوشوی بیش از حد پوست: شست و شوی بیش از اندازه پوست سبب دفع بیش از حد چربی از پوست و تحریک ترشح بیشتر چربی میشود.
- عوارض داروهایی: داروهایی از قبیل داروهای ضد بارداری و داروهای هورمونی
- تغذیه نامناسب : شامل استفاده از ترکیبات قندی و کربوهیدرات زیاد
- عدم استفاده از محصولات آبرسان: عدم استفاده از مرطوبکننده ها سبب تحریک بیشتر غدد چربی جهت جبران خشکی پوست و در نتیجه چربتر شدن پوست میشود. بهتر است دو بار در روز از مرطوبکنندههای فاقد چربی جهت حفظ رطوبت پوست استفاده شود. کرم ژل آبرسان ماموریتا میتواند کمک شایانی به شادابی پوست و کاهش ترشح چربی کند.
پوست چرب به چه مراقبتهایی نیاز دارد؟
یکی از رایجترین دغدغههای پوست چرب، آکنه و جوش است. پوست چرب مستعد آکنه و جوش محسوب میشود. پس در این مرحله باید یک روتین صحیح برای برطرف کردن و بهبود این دغدغه درنظر گرفت.
در روتین پوستی پوست چرب مراحل زیر توصیه میشود:
- پاکسازی پوست (Cleansing):
اولین مرحله در روتین هر نوع پوستی شستشو و تمیز کردن آن است. در پوست چرب این مرحله اهمیت بیشتری دارد. افراد دارای پوست چرب باید دو بار در روز صبح و عصر صورت خود را بشویند.
در واقع در طول شب پوست در حال تکثیر سلول است. این کار با تولید مقدار زیادی چربی در پوستهای چرب همراه است. بهتر است از شویندهای استفاده شود که علاوه بر چربی اضافه، سلولهای مرده تجمع یافته بر روی پوست را نیز از بین ببرد. پاک کنندههایی که بر پایه اسید سالیسیلیک و گوگرد تهیه میشوند، برای پوستهای چرب مستعد آکنه بهترین عملکرد را دارند. این نوع پاککننده به عمق منافذ پوست وارد شده و تمام چرک اضافی و سبوم مسدود شده درون آنها را از بین میبرد. با این حال، نباید بیش از دو بار در روز از پاککننده پوست استفاده شود.
- استفاده از تونر(Toning):
افرادی که پوست چرب دارند ، باید در روتین مراقبت از پوست ، یک تونر داشته باشند قبلاً این گونه بود که یک تونر فقط pH پوست را تنظیم می کرد و به جلوگیری از نشت آلودگی ها کمک می کرد. اکنون ، تونرها با مواد مغذی پر شده اند که می توانند بلافاصله پس از تمیز کردن به لایه های پوستی نفوذ کنند و مواد مغذی و ترمیم کننده را به پوست تازه شسته برسانند.
یکی از اجزای اصلی برخی تونرها الکل است که برای پوست آسیب زا و مخرب است، بنابراین تونرهای فاقد الکل (ALCOHOL FREE) و حاوی مواد قابض و مواد مرطوب کننده مانند گلیسیرین و هیالورنیک اسید بهترین گزینه برای پوستهای چرب می باشد.
تونر حاوی اسید سالیسیلیک به پوست چرب به خوبی کمک می کند تا منافذ پوست را پاکسازی کند.
- سرم (Serums):
سرم ها حاوی اکسیرهای غلیظ و پر از مواد تشکیل دهنده فعال است که به سرعت جذب عمق پوست
می شوند.
یک سرم خوب برای پوست چرب حاوی آلفا-هیدروکسی اسیدها( اسید لاکتیک،گلیکولیک اسید) یا بتا هیدروکسی اسیدها (سالسیلیک اسید) می باشد که به کاهش سایز منافذ باز و رفع لکه های پوست کمک می کند
- آبرسانی (Moisturizing):
بعضی از افراد باور دارند که پوست چرب نیازی به آبرسانی و استفاده از محصولات مرطوبکننده ندارد. این باور کاملاً اشتباه است. همه انواع پوست به مرطوبکننده و آبرسان نیاز دارد. افراد دارای پوست چرب باید در انتخاب آبرسان خود بسیار دقت داشته باشند. این آبرسان باید بر پایه آب و ژل به اصطلاح سبک باشد. مرطوبکنندههایی که حاوی هیالورونیک اسید و گلیسیرین هستند، برای پوستهای چرب، پوستهای مستعد آکنه یا پوست های مختلط بهترین گزینه محسوب میشوند. این مرطوبکنندهها پوست را بدون سنگینی آبرسانی میکنند.
- لایه برداری(Exfoliating):
پوست چرب با منافذ باز سروکار دارد. لایه برداری منظم (2بار در هفته) می تواند به بسته شدن منافذ کمک کند. این کار به از بین رفتن سلولهای مرده و چربی اضافه و البته باکتری و ویروسی که در منافذ پوست لانه کردهاند، کمک میکند. البته لایه برداری بوسیله محصولات قوی و خشن شیمیایی بعد از مدتی پوست را پیر و آسیبپذیر میکند. بنابراین بهترین کار استفاده از محصولات طبیعی و ملایم است.
گلیکولیک اسید یک لایه بردار عالی برای پوست های چرب است. یکی دیگر از ترکیبات عالی سالیسیلیک اسید است زیرا سطح پوست شما و همچنین داخل منافذ را پاکسازی می کند.
در روزهایی که لایه برداری دارید از ماسک استفاده نکنید.
- ضدآفتابها (Sunscreen):
یکی از عواملی که موجب تحریک تولید چربی توسط پوست میشود نور آفتاب است، به کمک یک ضدآفتاب فاقد چربی میتوان مانعی در برابر این عامل محیطی ایجاد کرد تا منجر به ترشح چربی پوست نشود. حداقل SPF برای ضدآفتاب باید 30 باشد.
- درمان ضد پیری Anti-Aging Treatments :
خشکی پوست علائم پیری را سریعتر از سایر انواع پوست نشان می دهد و باعث چین و چروک و افتادگی پوست می شود.
در پوست خشک سد پوستی مختل شده و رطوبت از بین می رود که نیاز به محصولاتی می باشد که به ترمیم سد پوست و تأمین هیدراتاسیون کمک کنند.
یک مسیر خوب پیشگیری از پیری شامل استفاده از موارد زیر است:
- پاک کننده ، تونر ، سرم قوی، مرطوب کننده ، ضدآفتاب
- محصولات ضد پیری که سلول های مرده پوست را از بین می برد(لایه بردارها و ماسک ها)
- محصولات تحریک کننده کلاژن مانند ویتامین C ، پپتیدها ، سرامیدها ، هیالورونیک اسید